بیماری بیسینوزیس (ریه قهوه ای)

معرفی بیماری

بیسینوزیس، نوعی بیماری ریوی نادر است که به علت استنشاقِ الیاف پنبه، کنف و کتان، به وجود می آید و گاهی با نام "بیماری ریه قهوه ای" نیز خوانده می شود. این بیماری، در واقع نوعی آسم شغلی است.

بیسینوزیس در ایالات متحده آمریکا، مختص کسانی است که با پنبه فراوری نشده سر و کار دارند. افرادی که در کارخانجات نساجی، طی اولین مراحل فراوری پنبه، کپه های پنبه را باز می کنند، بیشتر در معرض خطر این بیماری قرار دارند.

نوعی از این بیماری با نام آسم گندم، بیشتر در کارگران غلات بروز می کند.

در ایالات متحده آمریکا، به دلیل رعایت مقررات و قوانین ایمنی و سلامت محیط زیست، میزان شیوع این بیماری، به حد اقل رسیده است. اما در کشورهای در حال توسعه که این قوانین کمتر رعایت می شود، هنوز هم بیسینوزیس شایع است.

علائم بیسینوزیس

علائم این بیماری معمولا در میان روزهای کاری هفته بروز می کند و آخر هفته ها بهبود می یابد. اگر برای مدت زمان طولانی، در معرض ذرات گرد و غبار بوده اید، ممکن است این علائم را در تمام طول هفته تجربه کنید.

علائم بیسینوزیس شبیه آسم است و شامل تنگی نفس، خس خس سینه و سرفه می باشد.

در موارد حاد و شدید، ممکن است بیمار علائمی شبیه آنفولانزا داشته باشد:

• تب
• درد عضلات و مفاصل
• لرز
• خستگی
• سرفه های خشک

اگر خود را در معرض ذرات مضر قرار ندهید، معمولا این علائم خود به خود بهبود می یابند. اما اگر به طور مداوم با گرد و غبار و الیاف سر و کار داشته باشید، عملکرد ریه ممکن است با مشکل مواجه شود.

علت و عوامل خطر بروز بیسینوزیس

این بیماری بیشتر در میان کارگران کارخانجات نساجی شایع است و به دلیل استنشاق الیاف پنبه خام، کنف، کتان و مواد مشابه ایجاد می شود.

سیگار کشیدن و همچنین سابقه آسم و آلرژی نیز می تواند خطر بروز این بیماری را افزایش دهد.

تشخیص بیسینوزیس

برای تشخیص بیسینوزیس، پزشک سوالاتی درباره فعالیت های اخیر و زمینه شغلی بیمار خواهد پرسید تا مشخص سازد که آیا تماس با الیاف نساجی موجب بروز این علائم شده است یا نه.

 پزشک همچنین برای بررسی وضعیت ریه ها، معاینات فیزیکی انجام می دهد و دستور به انجام آزمایشات اشعه ایکس و سیتی اسکن ریه خواهد داد.

برای بررسی سلامت ریه، تست های عملکرد ریوی نیز ممکن است صورت گیرد.

پزشک ممکن است یک دستگاه پیک فلومتر(peak flow meter) به بیمار بدهد تا در طول هفته و در روزهای کاری، ریه های خود را تست کند. این دستگاه نشان می دهد که خروج هوا از ریه با چه سرعتی انجام می گیرد. اگر تنفس بیمار در اوقات مشخصی از روز یا هفته تغییر کند، این وسیله به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد بیمار در چه مواقعی و در کجا در معرض مواد آلرژی زا قرار می گیرد.

گزینه های درمانی بیسینوزیس

درمان اصلی این بیماری، در واقع اجتناب از قرار گیری در معرض گرد و خاک و ذرات مواد مضر است.

برای تسکین علائم خفیف تا متوسط، پزشک ممکن است باز کننده های برونش یا برونکودیلاتورها (bronchodilators) را تجویز کند. این داروها می توانند مجاری تنفسی مسدود را باز کنند.

در موارد شدید تر بیسینوزیس، ممکن است اسپری کورتون برای بیمار تجویز شود. این نوع اسپری استنشاقی، التهاب ریه را کاهش می دهد. در عین حال، این داروها ممکن است باعث عفونت های قارچی دهان و گلو شود. برای از بین بردن این عارضه می توانید دهان خود را پس از استفاده از این داروها، شستشو دهید.

اگر سطح اکسیژن خون پایین باشد، ممکن است بیمار نیاز به اکسیژن مکمل داشته باشد. برای درمان بیسینوزیس مزمن، معمولا استفاده از نبولایزر (nebulizer) یا درمان های تنفسی دیگر توصیه می شود. نبولایزر، وسیله‌ای برای رساندن دارو به قسمت‌های مختلف دستگاه تنفس از طریق استنشاق است.

تمرینات تنفسی و فعالیت فیزیکی نیز می تواند به بهبود سلامت ریه و علائم این بیماری کمک کند.

اگر مبتلا به این بیماری هستید، حتما لازم است که شغل خود را عوض کنید. اگر چه آخر هفته ها علائمتان کمتر می شود، اما ریه هایتان هنوز در معرض آسیب است. قرار گیری در معرض الیاف پنبه و منسوجات خام طی سال های متمادی می تواند آسیب های جبران ناپذیر به ریه های شما وارد کند.

چشم انداز دراز مدت بیسینوزیس

بیسینوزیس یک بیماری تهدید کننده و خطرناک نیست و با پرهیز از قرار گیری در محیط هایی که ذکر شد، بهبود می یابد. با این حال شناسایی علت بروز بیماری بسیار مهم است و می تواند از عود آن پس از درمان جلوگیری کند.

پیشگیری از بیسینوزیس

خوشبختانه این بیماری قابل پیشگیری است. اگر در موقعیت و محیطی کار می کنید که خطر بروز این بیماری وجود دارد، حتما به هنگام کار از ماسک استفاده کنید.

کمپانی های مختلف در ایالات متحده آمریکا، موظف به رعایت قوانینی هستند که از سلامت افراد در مقابل مواد آسیب زا در محیط کار محافظت می کند.

کارفرمای شما موظف است طبق استاندارد های سازمان ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA)، برای شما لباس مخصوص و ادوات کار فراهم کند، به این معنی که اگر در کارخانجات نساجی کار می کنید، طبق قوانین OSHA، حتما نیاز به استفاده از ماسک تنفسی دارید.

همچنین اگر سیگار می کشید، با ترک سیگار می توانید خطر ابتلا به بیسینوزیس را کاهش دهد.

مرجع:

https://www.healthline.com/health/byssinosis