رینوپلاستی (عمل جراحی زیبایی بینی)

مقدمه

رینوپلاستی (Rhinoplasty)، نوعی عمل جراحی است که شکل بینی را تغییر می دهد. انگیزه‌ی انجام این عمل، می‌تواند تغییر فرم و شکل ظاهری بینی، بهبود وضعیت تنفس و یا هر دو این موارد باشد.

قسمت بالایی ساختمان بینی از استخوان و قسمت پایینی آن از غضروف تشکیل شده است. عمل رینوپلاستی می‌تواند استخوان، غضروف، پوست یا هر سه را تغییر دهد. اگر قصد انجام جراحی بینی را دارید، حتما با پزشک خود درباره عوارض آن و این که آیا این عمل برای شما مناسب است یا نه مشورت کنید.

 پیش از انجام این عمل، پزشک مختصات چهره شما و پوست بینی تان را بررسی می کند و آنچه را که می خواهید در صورتتان تغییر کند مد نظر قرار می دهد.

چرا عمل رینوپلاستی انجام می شود؟

رینوپلاستی می‌تواند اندازه، شکل یا تناسبات بینی را تغییر بدهد. این عمل ممکن است نه تنها به دلیل زیبایی، بلکه برای رفع صدمات و ناهنجاری های ناشی از حوادث، اصلاح نقایص مادرزادی و همچنین بهبود برخی از مشکلات تنفسی نیز صورت گیرد.

خطرات رینوپلاستی

رینوپلاستی نیز مانند هر گونه  جراحی عمومی دیگر، ممکن است با عوارض و خطراتی از جمله موارد زیر همراه باشد:

• خونریزی
• عفونت
• واکنش منفی نسبت به ماده‌ بیهوشی

عوارض و خطرات احتمالی دیگر نیز عبارت‌اند از:

• دشواری تنفس از راه بینی
• بی‌حسی دائمی در داخل و اطراف بینی
• احتمال ایجاد ظاهر نامتقارن بینی
• درد، تغییر رنگ یا ورم مداوم بینی
• ماندن اثر زخم
• سوراخ شدن تیغه‌ بینی
• نیاز به جراحی مجدد

بهتر است که درمورد خطرات احتمالی و عوارض عمل بینی با جراح‌ خود مشورت کنید.

آمادگی برای عمل جراحی بینی

پیش از انجام عمل جراحی بینی، باید با جراح خود درمورد عوامل مختلفی که می‌توانند روی نتیجه‌ کار تاثیر بگذارند، عوارض جراحی و این که این عمل تا چه حد می تواند رضایت شما را جلب کند، صحبت کنید. این جلسه مشاوره معمولا شامل اطلاعات زیر است:

• سوابق پزشکی‌ و بیماری ها

مهم ترین سوالاتی که جراح در این زمینه از شما خواهد پرسید، درباره انگیزه شما و اهدافتان از این عمل است. او همچنین سوالاتی درباره‌ سوابق پزشکی‌ شما مثل سابقه گرفتگی بینی، هر گونه سابقه عمل جراحی و داروهایی که مصرف می کنید خواهد پرسید. اگر دچار هر گونه اختلال خون مثل هموفیلی باشید، مجاز به انجام عمل رینوپلاستی نخواهید بود.

• معاینات فیزیکی

پزشک جراح، معاینات بالینی و فیزیکی کاملی انجام خواهد داد که شامل تست های آزمایشگاهی مثل آزمایشات خون است. پزشک مختصات و فرم صورت شما را و همچنین درون و بیرون بینی تان را معاینه و بررسی خواهد کرد.

لازم است که تحت معاینات بالینی کامل قرار گیرید. جراح آزمایش‌ خون تجویز خواهد کرد و همچنین پوست داخل و بیرون بینی تان را معاینه خواهد کرد. این معاینات به جراح کمک می‌کنند تا دریابد که چه تغییراتی باید صورت گیرد و این که با توجه به میزان ضخامت پوست یا استحکام غضروف بینی‌، نتیجه ی دلخواه تا چه اندازه حاصل خواهد شد. همچنین به وسیله این معاینات، جراح می‌تواند تأثیر عمل بینی بر روی تنفس‌ بیمار را نیز بررسی کند.

• عکس گرفتن از زوایای مختلف بینی‌

قبل از عمل در مطب پزشک از زوایای مختلف بینی‌تان عکس گرفته می شود. از این طریق جراح می تواند با دستکاری عکس‌ها به ‌وسیله‌ نرم‌افزارهای کامپیوتری، نتیجه احتمالی عمل را به شما نشان دهد. این عکس‌ها برای مقایسه‌ و ارزیابی‌های قبل و بعد از عمل نیز کاربرد دارند و از همه مهمتر این که می توانید با دیدن عکس ها، در مورد اهداف خود از جراحی بینی، با پزشکتان صحبت کنید.

• در میان گذاشتن انتظارات خود با پزشک

بهتر است که با جراح‌ خود درمورد انگیزه‌ها و انتظاراتی که از عمل جراحی بینی دارید، به طور واضح صحبت کنید. جراح این موضوع را برای شما آشکار می سازد که آیا انتظاراتتان با این عمل به طور کامل برآورده خواهند شد یا نه. ممکن است برایتان کمی دشوار باشد که درمورد ظاهر خود راحت صحبت کنید، اما بسیار مهم است که با پزشک خود احساس راحتی کنید و بتوانید خواسته‌های خود را به طور شفاف و روشن به او‌ بگویید.

اگر چانه کوچکی داشته باشید، جراح ممکن است در مورد بزرگ کردن چانه نیز با شما صحبت کند، چراکه چانه کوچک در برخی افراد باعث می‌شود بینی بزرگ‌ تر به ‌نظر برسد. این امر به این معنا نیست که جراحی چانه در چنین مواردی الزامی است، اما گاهی می‌تواند نیمرخ صورت را متعادل‌ تر کند.

اگر جراحی به روش سرپایی صورت گیرد، باید فردی را همراه داشته باشید تا بعد از عمل شما را به منزل برساند.

بعد از عمل رینوپلاستی، ممکن است تا چند روز دچار ضعف حافظه، واکنش های آهسته و مشکلات و ضعف استدلال باشید اما این حالت به زودی برطرف خواهد شد. بهتر است از یکی از اعضای خانواده خود بخواهید که تا چند روز بعد از عمل کنارتان بماند و در انجام کارها کمکتان کند.

غذا و دارو

از دو هفته قبل تا دو هفته بعد از عمل، از مصرف داروهای حاوی آسپرین یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و غیره ) خودداری کنید. این داروها می توانند احتمال خونریزی را بیشتر کنند. در این مدت فقط داروهایی را مصرف کنید که پزشک برایتان تجویز کرده است. از مصرف داروهای گیاهی و خانگی و همچنین سایر مکمل ها نیز پرهیز کنید.

اگر سیگار می‌کشید، باید در دوران نقاهت سیگار را ترک کنید، چرا که سیگار کشیدن فرایند بهبود را کندتر می کند و همچنین ممکن است باعث عفونت شود.

چه انتظاری می توانید از رینوپلاستی داشته باشید؟

رینوپلاستی در واقع عملی است که درمورد همه‌ی افراد دارای مراحل دقیقا یکسان نمی باشد؛ به این معنی که هر عمل بینی در نوع خود منحصربه فرد است و براساس آناتومی و اهداف خاص همان فرد صورت می گیرد.

در طول جراحی رینوپلاستی

رینوپلاستی، بسته به میزان پیچیدگی عمل و ترجیح جراح، می‌تواند با استفاده از بی حسی موضعی و یا بیهوشی عمومی صورت گیرد. قبل از عمل می توانید در مورد این که کدام روش برای شما مناسب تر است با جراح صحبت کنید.

• بی حسی موضعی همراه با آرام بخش

استفاده از این نوع بیهوشی معمولا در جراحی‌های سرپایی ترجیح داده می‌شود و فقط قسمت مشخصی از بدن را بی‌حس می‌کند. در این روش برای جلوگیری از احساس درد داروی بی‌حسی به بافت‌ بینی تزریق می‌شود. داروی آرام‌بخش را نیز با تزریق وریدی دریافت خواهید کرد. به‌این‌ترتیب حالت بی‌حالی و سستی پیدا می‌کنید، اما به خواب نمی‌روید.

• بیهوشی عمومی

داروی بیهوشی در این روش ازطریق استنشاق یا تزریق وریدی دریافت می شود. برای تزریق وریدی لوله‌ کوچکی در یکی از رگ‌های دست‌، گردن یا قفسه‌ سینه کار گذاشته می شود. بیهوشی عمومی بر روی کل بدن تأثیر گذاشته و باعث ناهشیاری موقتی می‌شود. در این نوع بیهوشی به لوله‌ی تنفسی نیز نیاز خواهید داشت.

دو نوع عمل رینوپلاستی می توان برای تغییر شکل بینی و بهبود ظاهر آن انجام داد که عبارت از عمل جراحی باز و عمل جراحی بسته است.

 در عمل جراحی باز یک شکاف (اسکار) در داخل بافت بین دو سوراخ بینی ایجاد می شود و با استفاده از آن تغییرات مورد نیاز بر روی بینی انجام می شود.

در عمل جراحی بسته، شکاف های ایجاد شده کاملاً در داخل بینی هستند. عمل جراحی باز معمولاً از نظر زمانی طولانی تر از عمل جراحی بسته است و بیشتر برای بیمارانی مناسب است که نیاز به تغییر سر بینی خود دارند. در عمل جراحی بسته از ایجاد یک بریدگی آشکار بر روی بینی اجتناب می شود، اما از این روش نمی توان در حالت هایی استفاده کرد که نیاز به ایجاد تغییرات زیاد بر روی بینی وجود دارد. با توجه به این که در این روش یک برش بسیار کوچک در بینی ایجاد می شود، امکان برطرف و محو شدن آن با گذشت زمان وجود دارد. به همین دلیل اکثر جراحان از این تکنیک برای انجام عمل جراحی بر روی بینی بیماران خود استفاده می کنند.

بعد از انجام رینوپلاستی به قسمت ریکاوِری انتقال داده می‌شوید. در قسمت ریکاوری، تا هنگام به هوش آمدن شما، پرستاران مراقبتان خواهند بود. بسته به شرایط‌تان شاید همان روز عمل یا روز بعد از آن (اگر مشکلات تنفسی داشته باشید) مرخص شوید.

پس از جراحی رینوپلاستی

بعد از انجام عمل بینی، باید در تخت در حالتی که سرتان بالاتر از قفسه‌ سینه قرار بگیرد، استراحت کنید تا خونریزی و ورم کمتر شود. شاید به‌ دلیل ورم یا اسپلینت‌هایی که طی جراحی داخل بینی می‌گذارند، احساس گرفتگی در بینی داشته باشید. در اغلب موارد، پانسمان‌های داخلی باید یک تا هفت روز بعد از جراحی باقی بمانند. همچنین ممکن است که جراح‌ برای محافظت و حفظ ظاهر بینی برای‌تان اسپلینت یا گچ بینی بگذارد که نوعی قالب پلاستیکی است و معمولا باید حدود یک هفته در بینی باقی بماند.

مقداری خونریزی و تخلیه‌ی مخاط و خون کهنه تا چند روز بعد از عمل یا پس از برداشتن پانسمان‌ها طبیعی است. شاید جراح برای شما در قسمت زیر بینی پدهای قطره ‌گیر قرار دهد. این پد درواقع تکه ای گاز پانسمان کوچک است که زیر بینی می‌چسبانند تا ترشحات را به خود جذب کند. باید این گاز را طبق دستور پزشک عوض کنید و نباید خیلی هم سفت به بینی‌تان ببندید.

برای کاهش احتمال خونریزی و ورم و برای این که عوارض عمل بینی‌ کمتر شود، ممکن است جراح‌ از شما بخواهد که موارد زیر را در هفته‌های بعد از عمل رعایت کنید:

• از فعالیت‌های شدید مثل ایروبیک (تمرینات هوازی) و دویدن خودداری کنید.
• تا زمانی که روی بینی‌تان پانسمان وجود دارد، در وان حمام کنید و زیر دوش قرار نگیرید.
• فین نکنید.
• برای پیشگیری از یبوست، مواد غذایی پرفیبر مثل میوه و سبزیجات بخورید. یبوست باعث می‌شود که زور بزنید و به محل جراحی فشار وارد کنید.
• از ابراز احساسات شدید با چهره مثل لبخند زدن یا خندیدن پرهیز کنید.
• دندان‌هایتان را آرام مسواک کنید تا لب بالایی‌تان کمتر حرکت کند.
• لباس‌های دکمه دار و جلو باز بپوشید تا مجبور نباشید لباس‌تان را از سر پوشیده یا درآورید.

علاوه بر این، برای اجتناب از فشار بر روی بینی، تا حداقل چهار هفته بعد از جراحی نباید عینک آفتابی یا طبی روی بینی‌تان بگذارید. درعوض می‌توانید از عینک‌هایی استفاده کنید که روی پل بینی قرار نمی‌گیرند. یا حتی می‌توانید عینک‌تان را با یک تکه چسب به پیشانی‌ بچسبانید. ممکن است دو تا سه هفته بعد از عمل بینی دچار تورم و التهاب یا تغییر رنگ موقتی پلک ها شوید. اما ورم خود بینی دیرتر از بین خواهد رفت. برای اینکه ورم را زودتر کاهش دهید، بهتر است نمک (سدیم) کمتری مصرف کنید. بعد از عمل بینی، هرگز از کمپرس یخ بر روی بینی استفاده نکنید.

شکل و فرم بینی شما، چه آن را جراحی کرده باشید و چه به طور طبیعی، در طول زندگی تغییراتی خواهد کرد. به‌همین‌ دلیل، به سختی می‌توان گفت که چه مدت بعد از جراحی، فرم بینی به نتیجه نهایی خواهد رسید. با این حالف در بیشتر مواقع، ورم بینی در عرض یک سال ازبین‌ خواهد رفت.

نتیجه‌ عمل

هر تغییر کوچک و حتی در ابعاد میلی متری در ساختار بینی، می تواند بر روی ظاهر چهره تاثیر بگذارد و تفاوت های عظیم ایجاد کند. در اغلب مواقع، یک جراح با تجربه می تواند شما را تا حد زیادی به نتیجه‌ مطلوب و رضایت بخشتان برساند. برخی مواقع نیز نیاز است که برای رسیدن به نتیجه مورد انتظار، جراحی و تغییرات مجدد صورت  گیرد. در این صورت باید حد اقل یک سال برای انجام جراحی مجدد صبر کنید، چرا که در طول این مدت بینی شما تا حد زیادی تغییر خواهد کرد.

سوالاتی که در مورد جراحی بینی زیاد پرسیده می شود

رینوپلاستی و سِپتوپلاستی چه تفاوتی دارند؟

چنان که گفتیم، جراحی رینوپلاستی شکل و ظاهر بینی را تغییر می دهد.  گفته می‌شود. ازآنجا بین فرم بینی و نحوه تنفس فرد ارتباط مستقیم وجود دارد، گاهی اوقات ممکن است رینوپلاستی نه فقط به‌ منظور تغییر شکل بینی بلکه به‌ دلیل اصلاح شیوه تنفس نیز صورت گیرد.

سِپتوپلاستی یا جراحی انحراف بینی به معنی صاف‌کردن تیغه‌ی داخلی بینی برای بهبود تنفس است. تیغه‌ی داخلی بینی مسیر تنفسی را به دو قسمت راست و چپ تقسیم می‌کند. وقتی‌که این تیغه کج باشد، تنفس از راه بینی دشوار می‌شود. اغلب اوقال سِپتوپلاستی همراه با رینوپلاستی صورت می گیرد.

آیا رینوپلاستی یک عمل جراحی ساده‌ است؟

خیر. جراحی زیبایی بینی یکی از چالشی‌ترین عمل های جراحی است. عوامل زیادی وجود دارند که این جراحی را مشکل می سازند. اول از همه به این دلیل که بینی درست در وسط صورت قرار دارد و حجم یه بعدی پیچیده ای نیز دارد. تغییراتی که در جریان رینوپلاستی ایجاد می‌شوند، اغلب تغییراتی جزئی هستند، اما وقتی همه‌‌ی این تغییرات کوچک باهم اعمال ‌شوند، می‌توانند تغییر قابل‌توجهی در ظاهر و عملکرد بینی ایجاد کنند. ضمن این که در تغییرات ظریف، جای کمی برای خطا وجود دارد.

ورم و التهابی که در نتیجه بی حسی موضعی بر روی بینی اتفاق می افتد، کار جراحی را دشوار تر می کند و خیلی از تغییرات صورت گرفته را از نظر مخفی می کند. همچنین عمل رینوپلاستی همیشه دارای مراحل و دستورالعمل یکسان نیست و جراح این عمل را با توجه به ویژگی‌ها و نیازهای خاص هر بیمار انجام می دهد.   

آیا برای عمل رینوپلاستی نیاز به بستری بیمار در بیمارستان وجود دارد؟

تقریبا تمام کسانی که عمل رینوپلاستی انجام می‌دهند، می‌توانند در همان روز عمل از بیمارستان مرخص شوند. در برخی موارد اگر حالت تهوع یا مشکلات دیگر وجود داشته باشد، ممکن است نیاز باشد که یک شب در بیمارستان بستری شوید و تحت مراقبت ویژه  قرار گیرید.

دوره‌ نقاهت بعد از عمل چه مدت طول می‌کشد؟

خود را برای یک هفته مرخصی و استراحت از کار و فعالیت های روزانه آماده کنید. در طول هفته‌ی اول با گذشت هر روز، بهبودی بیشتری احساس خواهید کرد.

بعد از عمل، مقداری ورم خواهید داشت و این ورم ماه‌های زیادی طول می‌کشد تا از بین برود که این مورد از رایج‌ترین عوارض عمل بینی است. البته بیشتر افراد پس از چند ماه، دیگر توجهی به این ورم نخواهند داشت. بیشتر افراد معمولا می‌توانند فعالیت های خود را بعد از یک هفته دوباره از سر بگیرند و بعد از دو تا چهار هفته به تمام فعالیت‌های سابق‌ خود بازگردند.

آیا این عمل خطری به دنبال دارد؟

تمام عمل های جراحی ممکن است خطراتی در پی داشته باشد. خوشبختانه خطرات و عوارض جراحی بینی به ندرت اتفاق می افتد. پیش از جراحی می توانید در مورد عوارض و خطرات احتمالی عمل، از پزشک جراح خود سوال کنید.

هزینه عمل رینوپلاستی

هزینه‌ عمل رینوپلاستی به عوامل مختلفی بستگی دارد. میزان پیچیدگی جراحی و میزان تخصص و تجربه‌ی جراح می‌توانند روی هزینه‌ی عمل تأثیر بگذارند.

آیا پیش از عمل  می‌توان دید که بینی بعد از جراحی چه تغییراتی پیدا می کند؟

بله. چنان که پیش تر گفته شد، قبل از عمل پزشک عکس هایی از زوایای مختلف بینی شما تهیه می کند و با نرم افزارهای کامپیوتری می تواند شکل تغییر یافته و نهایی آن را به شما نشان دهد.  

آیا رینوپلاستی عملی دردناک است؟

خوشبختانه برای اغلب افراد چنین نیست. بیشتر افراد میزان دردشان را در روز بعد از عمل از 10 نمره، بین 0 تا 4 ارزیابی می کنند.

آیا بینی را بعد از عمل می‌بندند؟

ممکن است بسته به نوع عملی که داشته‌اید، جراح برای‌تان در داخل بینی اِسپلینت‌های سوراخ‌دار کار بگذارد تا بتوانید نفس بکشید. شاید لازم باشد که این اسپلینت‌ها را چند روزی نگه دارید، اما در ویزیت هفته‌ی اول، پزشک به‌ راحتی آن را برمی‌دارد.

کبودی بعد از عمل چقدر طول می‌کشد؟

کبودی معمولا عارضه زیاد شایعی نیست. اگر مقداری کبودی جزئی وجود داشته باشد، بعد از تقریبا یک هفته از بین خواهد رفت.

چگونه می توانید یک جراح خوب انتخاب کنید؟

جراحی رینوپلاستی معمولا توسط جراح پلاستیک، جراح پلاستیک صورت یا متخصص گوش‌ و حلق بینی انجام می‌شود. کسی را برای انجام عمل بینی انتخاب کنید که دارای تخصص و مدارک حرفه‌ای است و این عمل را به طور مکرر انجام می‌دهد. همچنین جراحی را انتخاب کنید که تجربه و اعتبارش در میان بیماران و سایر پزشکان زبانزد باشد و نیز اطمینان حاصل کنید که جراح کارتان را در بیمارستانی با امکانات مجهز انجام دهد. با رعایت این موارد می‌توانید عوارض عمل بینی‌ را به کمترین میزان کاهش دهید. ضمنا لازم است که جراح روند عمل را به زبان ساده برایتان توضیح دهد تا از آنچه قرار است روی بینی‌تان صورت گیرد مطلع شوید.

مرجع:

https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/rhinoplasty/about/pac-20384532