شناخت و درمان کهیرهای بارداری

مقدمه

در اواخر دوران بارداری، گاهی اوقات پلاک ها (لکه ها) یا کهیرهای خارش داری بر روی قسمت هایی از پوست شکم که با بزرگتر شدن جنین کشیده شده است، ایجاد می شوند. این بثورات پوستی با نام اتصاری PUPPP شناخته می شوند که در واقع مخفف عبارت پلاک ها، پاپول ها و کهیرهای خارشی دوران بارداری است (Pruritic urticarial papules and plaques of pregnancy).

در حالی که علت دقیق ایجاد این پلاک ها مشخص نیست، به نظر می رسد که کشیده شدن پوست یکی از عوامل محرک ایجاد کهیر باشد. حدودا در یک مورد از هر 150 مورد بارداری، ممکن است کهیرهای PUPPP ایجاد شوند.  

علائم کهیر های PUPPP

معمولا این کهیرها در سه ماهه آخر بارداری ظاهر می شوند، چرا که رشد جنین در این دوران و به خصوص در 5 هفته آخر بارداری، بسیار سریع است.  

معمولا این نوع عارضه پوستی، بیشتر در بارداری های اول و یا در بارداری های چند قلویی که پوست شکم بیشتر هم کشیده می شود، اتفاق می افتند.

طی دوران بارداری، گاهی اوقات پوست شما آنقدر به سرعت کشیده می شود که سلول های پوست نمی توانند خودشان را با این تغییر وفق دهند. این امر باعث می شود تا ترک هایی بر اثر کشیدگی پوست بر روی شکم ظاهر گردند. آسیبی که در اثر این کشیدگی به بافت پوست وارد می شود، باعث ایجاد  کهیرهایی می شود که در نواحی کشیده شده پوست شکم و در اطراف ناف پدیدار می شوند.

این کهیر ها معمولا ابتدا بر روی شکم ظاهر می شوند، اما طی چند روز به اطراف و نواحی دیگر پوست نیز گسترش می یابند.

کهیرهای PUPPP، به شکل جوش های ریز صورتی رنگی هستند که بر روی ترک های پوستی ظاهر می شوند. در نهایت نیز این کهیرها به یکدیگر می پیوندند و پلاک ها و لکه های بزرگ قرمز رنگی را تشکیل می دهند که یک ناحیه از پوست شکم را پوشش می دهد.

گاهی اوقات در اطراف این بثورات پوستی، تاول هایی نیز تشکیل می شود و سپس کهیر ها به نواحی زیر نیز سرایت می کنند:

• کفل ها
• ران ها
• بازوها
• پاها

این کهیر ها معمولا از قسمت سینه بالا تر نمی روند.

این عارضه پوستی، به خصوص در هنگام شب، دارای خارش زیاد است؛ چنان که در آخرین هفته های بارداری، همراه با بزرگتر شدن شکم و کشیدگی پوست آن، خارش این کهیرها نیز افزایش می یابد و ممکن است امکان خواب راحت در شب را از شما سلب کند.

کهیرهای PUPPP را چگونه تشخیص می دهند؟

پزشک می تواند با معاینه پوست، این نوع کهیر ها را تشخیص دهد و معمولا نیازی به آزمایشات دیگر نخواهد بود. اما گاهی اوقات نیز ممکن است برای رد سایر عفونت ها مثل قارچ یا بیماری گال یا جرب (scabies)، آزمایشات و اقدامات زیر تصورت گیرد:

• آزمایش خون کامل
• آزمایش کارکرد کبد
• سرم کورتیزول
• تزریق هورمون  گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)

عوامل خطر کهیر های PUPPP

برخی از زنان، بیشتر از سایرین مستعد ابتلا به کهیر های بارداری هستند.

عوامل خطری که شانس بروز این پلاک ها و بثورات پوستی را افزایش می دهد، عبارتند از:

• سفید پوست بودن
• بارداری با جنین پسر
• اولین بارداری
• فشار خون بالا در بارداری
• بارداری های چند قلویی
• افزایش وزن سریع یا بیش از حد نرمال در بارداری

برخی از زنان نیز بدون وجود این عوامل، ممکن است در بارداری های خود دچار این کهیر ها و پلاک ها شوند.

درمان کهیر های PUPPP

درمان نهایی این کهیرها، زایمان است. معمولا یک یا دو هفته پس از زایمان، این کهیرها خود به خود از بین می روند. البته در برخی زنان نیز ممکن است تا چند هفته بعد از زایمان نیز اثر این کهیرها هنوز به جا باشد.

طی این مدت زمان، شما می توانید برای تسکین ناراحتی و خارش ناشی از این وضعیت، از روش ها و اقدامات زیر استفاده کنید.

مرطوب کننده ها

کرم های مرطوب کننده ضد خارش می توانند این عارضه و علائم آن را تخفیف دهند. البته بهتر است که از مصرف کرم هایی که حاوی مواد مضر برای سلامت جنین هستند پرهیز کنید.

نمونه این پماد ها و کرم ها شامل اسید های سالیسیلیک (salicylic)، رتینول (ماده ای مشتق از ویتامین A)، رتینیل پالمیتات (retinyl-palmitate) و اسید تروپیک (tropic) است.

استیروئید های موضعی

مالیدن کرم های موضعی حاوی استیروئید و کرم هیدروکورتیزون نیزمی تواند خارش را بهبود بخشد.

استفاده از این کرم ها در دوران بارداری معمولا بی خطر است، اما با این حال، حتما پیش از مصرف آنها، با پزشک خود مشورت کنید. علاوه بر این، پزشک ممکن است در این شرایط، پماد های استروئیدی قوی تری برایتان تجویز کند.

آنتی هیستامین ها

  این داروها نیز می توانند خارش را برطرف سازند. اما لازم است که پیش از مصرف، با پزشک خود مشورت کنید.

نمونه داروهایی که مصرف آنها در دوران بارداری عموما امن و بی خطر است، عبارتند از: دیفن هیدرامین (بنادریل) و داروی سیتریزین با نام تجاری زیرتک (Zyrtec).

بر روی این نمونه داروها نسبت به  انواع دیگر آنتی هیستامین، مطالعات وسیع تر و با جزئیات بیشتر صورت گرفته است.   

حمام کردن با مواد ضد خارش

ریختن مقداری جو دو سر و جوش شیرین در وام حمام، می تواند خارش کهیر های پوست را تسکین بخشد.

گذاشتن کمپرس سرد و مرطوب بر روی پوست نیز، به تخفیف خارش کمک می کند.

اگر چه ممکن است برایتان دشوار باشد، اما تا حد امکان سعی کنید از خاراندن کهیرها خودداری کنید، چرا که این کار باعث بدتر شدن وضعیت آنها می شود.

در بعضی موارد که ناراحتی و خارش ناشی از این وضعیت بسیار شدید و غیر قابل تحمل باشد، پزشک ممکن است قرص های خوراکی استروئیدی تجویز کند.

نکته پایانی

این احتمال وجود دارد که کودک شما نیز با نوع خفیف تری از همین کهیرهای پوستی به دنیا بیاید. اما در عین حال، این وضعیت نه برای شما و نه برای نوزادتان هیچ گونه خطر و عوارضی در بر ندارد.

اگر در یک دوره بارداری خود دچار این کهیرها شده باشید، ممکن است در بارداری های بعدی این وضعیت وجود نداشته باشد. اما شانس این که در بارداری بعدی تان دچار نوع خفیف تر این کهیر ها شوید نیز وجود دارد.

مرجع

https://www.healthline.com/health/pregnancy/puppps-rash