تمام آنچه که باید در خصوص رژیم سم زدایی و انواع آن بدانید

آیا رژیم های دتاکس ( سم زدایی ) واقعا اثر بخش هستند ؟

در حال حاضر رژیم های سم زدایی بیشتر از هر زمان دیگری محبوب و رایج شده اند، اما به صورت کاملا واضح هنوز سازوکار این رژیم ها، ترکیباتی که باید حذف کنند و حتی این که آیا واقعا اثر بخشی دارند، مشخص نشده است

مطلب پیش رو درباره جزئیات این رژیم خاص و تاثیرات آن روی سلامتی می باشد

دتاکس چیست ؟

رژیم های سم زدا به جدا کردن سموم از بدن کمک می کند، یک دوره رژیم رایج سم زدایی شامل دوره روزه داری ( صرفا نخوردن آب و غذا در زمان های متفاوت و به دنبال آن یک برنامه غذایی منظم و سخت از میوه ها، سبزیجات، آب میوه و آب می باشد گاهی اوقات این رژیم شامل گیاهان دارویی، انواع چای و دمنوش ها، مکمل ها و پاک کننده های روده بزرگ و مواد و داروهای مورد استفاده در انما (تنقیه) نیز هست 

هدف این رشته کارها شامل :

• استراحت دادن به ارگان های داخلی بدن با روزه داری 
• تنظیم کبد برای پاک شدن از سموم 
• بهبود کیفیت عملکرد حذف سموم از مدفوع ، ادرار و از طریق عرق کردن 
• بهبود وضعیت گردش خون 
• فراهم کردن مواد مغذی برای بدن 

این رژیم های درمانی بیشتر به این علت توصیه می شوند که همه افراد روزانه در تماس با مواد شیمیایی سمی چه در آب و هوا و محیط پیرامون و چه در تغذیه خود هستند که شامل آلاینده ها، مواد شیمیایی ساخته شده توسط انسان، فلزات سنگین و سایر ترکیبات مضر 

همچنین رژیم های دتاکس بسیاری از مشکلات سلامتی از جمله چاقی، مشکلات گوارشی، بیماری های خود ایمنی، التهابات داخلی بدن، آلرژی و حساسیت، نفخ و خستگی مزمن را رفع می کند

با این حال تحقیقات روی این رژیم درمانی هنوز کامل نیست و همچنان یافته های بیشتری در این باره مورد نیاز است 

رایج ترین روش های سم زدایی :

راه های زیادی برای انجام رژیم سم زدایی وجود دارد که از حالت گرسنگی کامل تا تعدیل غذا به تغذیه ساده تر متفاوت است

بیشتر رژیم های سم زدایی حداقل شامل یکی از موارد زیر می شوند :

• روزه داری به مدت 1 تا 3 روز 
• نوشیدن آب میوه و سبزیجات تازه ، اسموتی ها ، آب و چایی 
• نوشیدن مایعات خاص مثل آب نمک دار شده یا آب لیمو 
• حذف مواد غذایی که فلزات سنگین ، مواد نگه دارنده و مواد حساسیت زا در آن ها زیاد باشد 
• استفاده از مکمل های غذایی و داروهای گیاهی 
• حذف تمام غذاهای آلرژی زا و بعد استفاده دوباره از آن ها به آهستگی جهت معرفی به دستگاه ایمنی 
• استفاده از ملین ها ، مسهل ها و مواد پاک کننده روده بزرگ 
• ورزش و فعالیت فیزیکی مداوم 
• حذف کامل نوشیدنی های الکلی ، قهوه ، سیگار و شکر تصفیه شده 
• رژم های سم زدایی در شدت و طول دوره درمان متفاوت هستند 

چه مواد سمی حذف می شوند ؟

رژیم های سم زدایی به ندرت مواد سمی خاصی که حذف می کنند را شناسایی می کنند و حتی مکانیسم عملکرد آن ها هم خیلی مشخص نیست، در حقیقت اطلاعات بسیار کم و ناچیز وجود دارد ( حتی طبق بعضی مقالات اطلاعاتی وجود ندارد ) که نشان بدهد رژیم های سم زدایی هر ماده سمی را از بدن خارج می کنند

نکته مهمی که وجود دارد، این است که خود بدن انسان توانایی زیادی در پاک سازی خود از طریق کبد، مدفوع، ادرار و عرق کردن دارد، کبد ابتدا مواد سمی را به موادی بی ضرر تبدیل می کند و بعد از طریق سازو کار های دقیق اطمینان حاصل می کند که این مواد از بدن خارج شوند 

علی رغم همه این ها، بعضی مواد سمی هستند که با این ساز و کار ها به راحتی دفع نمی شوند که شامل آلاینده های ارگانیک پایا ( POPs )، فتالات ها، بیسفنول آ ( BPA ) و فلزات سنگین می شوند، این مواد در بافت چربی یا خون تجمع می یابند و زمان بسیار طولانی حتی سال ها طول می کشد تا از بدن به صورت کامل حذف شوند

اما امروزه سعی شده این مواد سمی یا کاملا از محصولات حذف شوند یا مقدار آن ها به حداقل و ناچیز برسد، روی هم رفته اطلاعات کمی وجود دارد که نشان بدهد رژیم های سم زدایی می توانند این مواد را حذف کنند 

چقدر رژیم های سم زدایی موثر هستند ؟

بعضی افراد گزارش کردند که در طول دوره رژیم سم زدایی و بعد از آن احساس تمرکز و انرژی بیشتری داشته اند، اما ممکن است این تغییرات مثبت به علت حذف غذاهای فراوری شده ( مثل سوسیس و کالباس )، الکل و سایر مواد غیر مفید و ناسالم از رژیم غذایی باشد و  حتی ممکن است به دلیل دریافت ویتامین ها و مواد معدنی به صورت مکمل باشد که قبلا بدن با کمبود این مواد همراه بوده است، همچنین بسیاری از افراد در طول دوره رژیم سم زدایی، احساس خوبی نداشته اند

تاثیرات رژیم دتاکس روی کاهش وزن :

تحقیقات علمی کمی به اثر رژیم دتاکس بر کاهش وزن پرداخته است، در حالی که بعضی افراد ممکن است به مقدار قابل توجهی وزن کم کنند، این کاهش وزن به نظر در نتیجه از دست دادن آب و  ذخایر کربوهیدرات بدن می باشد تا کاهش حجم چربی های انباشته شده، این کاهش وزن معمولا بلافاصله بعد از اتمام رژیم سم زدایی باز می گردد، در یک مطالعه در زنان کشور کره با اضافه وزن، رژیم دتاکس لیمو بررسی شد که در آن به مدت 7 روز فقط باید از ترکیب آب لیمو، شیره افرا یا شهد خرما استفاده کرد، این رژیم به صورت ملموسی وزن، شاخص توده بدنی (BMI )، درصد چربی بدن، نسبت دور کمر به دور لگن، مقاومت به انسولین و سطح لپتین در گردش را کاهش می دهد 

اگر یک رژیم دتاکس شامل محدودیت دریافت کالری باشد به طور قطع باعث کاهش وزن و بهبود وضعیت متابولیک بدن می شود اما این کاهش وزن به صورت طولانی مدت بعد از پایان رژیم در صورت عدم رعایت تغذیه باقی نمی ماند 

ارتباط رژیم های سم زدایی، روزه داری کوتاه مدت و استرس :

تنوع رژیم های سم زدایی ممکن است اثراتی مشابه با اثرات روزه داری کوتاه مدت یا متناوب داشته باشد

روزه داری کوتاه مدت می تواند سبب بهبود و کاهش مارکر بیماری های مختلف می شود،این تغییر شامل بهبود سطح لپتین و مقاومت به انسولین می شود، اما این اثرات روی بدن همه یکسان نمی باشد

چند مطالعه در خانم ها نشان داده که هم روزه داری به مدت چهل و هشت ساعت و هم یک دوره 3 هفته ای از رژیم کاهش دریافت کالری، ممکن است سبب افزایش سطح هورمون های استرس بشوند، علاوه بر این، رژیم های سختی که به صورت ناگهانی باعث کاهش وزن می شوند، می توانند تجربه استرس آوری باشند

مزایای بالقوه این رژیم ها :

بعضی از جنبه های رژیم سم زدایی در مورد سلامتی شامل موترد زیر می شوند :

• عدم مصرف منابع غذایی که حاوی فلزات سنگین و POPs هستند 
• از دست دادن چربی اضافی بدن 
• ورزش کردن و تعریق به صورت منظم 
• خوردن غذای کامل ، مغذی و سالم 
• اجتناب از غذاهای فراوری شده 
• نوشیدن آب و چای سبز 
• محدود کردن استرس ، آرام شدن و داشتن خواب کافی 

ایمن بودن و عوارض جانبی :

قبل از شروع هر نوع رژیم سم زدایی، باید هر نوع عارضه جانبی را در نظر گرفت 

محدودیت شدید کالری :

چندین رژیم سم زدایی، روزه داری یا محدودیت شدید کالری را پیشنهاد می دهند، روزه داری کوتاه مدت و محدودیت مصرف کالری می تواند سبب خستگی، پرخاشگری و تنفس نامناسب شود و روزه داری طولانی مدت می تواند باعث کمبود انرژی، ویتامین ها و مواد معدنی شود، عدم تعادل در یون های ضروری بدن و حتی مرگ می تواند از عوارض این رژیم ها باشد 

علاوه بر این روش های پاک سازی روده بزرگ که گاهی در طول رژیم سم زدایی توصیه می شوند، می توانند باعث کم آبی بدن، انقباضات متعدد دستگاه گوارش، نفخ، تهوع و استفراغ بشوند 

اوور دوز :

گاهی رژیم های سم زدایی می توانند خطر اوور دوز بعضی مکمل ها ، ملین ها ، ادرار آور ها و حتی آب را به دنبال داشته باشند .قاعده و قانون تنظیم کننده در صنعت این رژیم ها وجود ندارد و بسیاری از مواد غذایی دتاکس ارزش و پایه علمی ندارند . در بدترین نمونه ها ممکن است بروشور راهنمایی کننده این مواد غذایی ، اطلاعات صحیحی نداشته باشند که این خطر اوور دوز را افزایش می دهد 

جمعیت در معرض خطر :

بعضی از افراد بدون مشورت با پزشک نباید هیچ رژیم سم زدایی یا محدودیت کالری را شروع کنند 

جمعیت در معرض خطر شامل کودکان ، افراد مسن ، افراد دچار سؤ تغذیه ، خانم های باردار و یا شیرده و افرادی که مشکلات قند خون دارند مثل دیابت یا اختلال در خوردن مثلا بی اشتهایی عصبی می باشد 

انواع رژیم های سم زدایی :

• روزه داری 
• نوشیدن تنها آب میوه یا نوشیدنی های مشابه 
• خوردن غذاهای مشخص 
• استفاده از مکمل های رژیمی 
• استفاده از گیاهان دارویی 
• پاک سازی روده بزرگ با انما ، استفاده از ملین ها و ...

نتیجه گیری :

بدن هر انسان به صورت متناوب در معرض مواد سمی قرار می گیرند، اما در بیشتر مواقع بدون هیچ کمک اضافه تر همه آن ها را حذف می کند 

ثبت سوال پزشکی