قوز کمر یا کیفوز چیست؟ علت و درمان این عارضه

کیفوز، با عنوان قوز کمر یا پشت گرد شناخته می شود که عبارت است از شرایطی که مهره های بالایی کمر دچار انحنای بیش از حد می شوند

قسمت بالای پشت یا مهره های ناحیه توراسیک ( سینه ای) به صورت طبیعی دارای یک انحنای اندک می باشند که این قوس در گردن و پایین کمر به خنثی کردن ضربه ها کمک می کند و از تحمل وزن سر روی گردن حمایت می کند. کیفوز زمانی اتفاق می افتد که این قوس طبیعی به حالتی بیش از حد در بیاید

اگر دچار کیفوز باشید، به صورت گوژپشتی در قسمت بالایی کمر دیده می شود. با نگاه کردن از ناحیه کنار بدن، قسمت بالای کمر به صورت واضح گرد و بیرون زده خواهد بود. به علاوه افراد دچار کیفوز حالت خمیده بودن دارند و واضحا شانه ها به صورت گرد قرار می گیرند. کبفوز باعث اعمال فشار اضافی روی ستون مهره ها می شود و به دنبال این فشار اضافی درد ایجاد می شود و همچنین به علت فشار روی ریه ها ممکن است مشکلات تنفسی در فرد ایجاد شود. کیفوز در زنان سالمند با عنوان dowagers hump شناخته می شود

علل رایج ایجاد کیفوز یا قوز پشت:

افراد در هر سنی ممکن است به کیفوز مبتلا شوند، این ناهنجاری اسکلتی به ندرت حتی ممکن است در نوزادان هم دیده شود که پوسچر نامناسب ( طرز قرار گیری بدن در شرایط مختلف) عامل شناخته شده آن می باشد، کیفوزی که در اثر ایستادن یا نشستن نامناسب ایجاد می شود کیفوز وضعیتی نامیده می شود

سایر علل کیفوز شامل موارد زیر می شوند:

• بالا رفتن سن مخصوصا اگر در مدت طولانی و بر حسب عادت، بدن در وضعیت نامناسبی قرار گرفته باشد
• ضعف عضلات قسمت بالایی کمر
• بیماری شوئرمن که در کودکان ایجاد می شود و هیچ علت شناخته شده ای برای آن وجود ندارد
• آرتریت و سایر بیماری های دژنراتیو (تحلیل برنده) استخوان
• استئوپروز (پوکی استخوان) یا از دست دادن توده استخوانی با بالا رفتن سن
• آسیب به ستون مهره ها
• دیسک بین مهره های سرخورده و جابجا شده
• اسکولیوز یا کجی مهره ها

عوامل زیر کمتر باعث کیفوز می شوند:

• عفونت در ستون مهره ها
• اختلالات بدو تولد مانند اسپینا بیفیدا (شکاف مادرزادی مهره ها)
• تومور ها
• بیماری های بافت همبند
• فلج اطفال
• بیماری پاژه
• دیستروفی و تخریب عضلانی

چه زمانی باید برای درمان کیفوز اقدام شود؟

در صورت داشتن علائم زیر همراه با کیفوز باید درمان را شروع کرد:

1. درد
2. اختلالات تنفسی
3. خستگی

بسیاری از حرکات بدن به سالم بودن مهره ها بستگی دارد از جمله:

• انعطاف
• پویایی
• عملکرد صحیح

درمان کردن انحنا در ستون مهره ها می تواند به کاهش خطر ایجاد عوارض در دراز مدت کمک کند از جمله آرتریت و درد کمر

درمان کیفوز (قوزکمر):

درمان این ناهنجاری به شدت و بیماری زمینه ای عامل آن بستگی دارد. در زیر به بعضی علل رایج و درمان آن ها اشاره شده است:

بیماری شوئرمن: کودک کی تواند تحت جراحی های اصلاحی قرار بگیرد یا از بریس ها استفاده شود یا با فیزیوتراپی درمان شود

تومور ها: معمولا اگر نخاع در مهره ها تحت فشار باشد، تومور خارج می شود. اگر این فشار عملکرد بدن را تحت تاثیر قرار دهد جراح تومور را خارج می کند. اما این جراحی ممکن است استخوان را در وضعیت ناپایدار قرار دهد. در این موارد فیوژن مهره ها ( به هم چسباندن مهره ها) هم انجام می شود

استئوپروز: درمان دژنراسیون استخوان ها برای جلوگیری از پیشرفت کیفوز ضروری است. درمان دارویی به بهتر شدن این شرایط کمک می کند

قرار گرفتن بدن در موقعیت نامناسب: تمرینات اصلاحی فرم بدن کمک کننده هستند و نیازی به درمان های تهاجمی و تخصصی نیست

درمان های اشاره شده در زیر به کاهش علائم کیفوز کمک می کنند:

• فیزیوتراپی: به قوی تر شدن ماهیچه های پشت و اطراف ستون مهاره ها کمک می کند
• یوگا: این ورزش آگاهی فرد را نسبت به بدن خود بالا می برد و قدرت و انعطاف و دامنه حرکت بدن را بالا می برد
• پوشیدن بریس ها: استفاده از این ابزارها کمک کننده هستند مخصوصا در کودکان و نوجوانان
• جراحی: در موارد شدید ممکن است نیاز به انجام عمل باشد
• مسکن ها: داروهای مسکن OTC به کاهش درد کمر که با کیفوز مرتبط است کمک می کند. اگر این مسکن ها به کاهش درد کمکی مکرد پزشک می تواند داروهای قوی تری تجویز کند
• اصلاح وضعیت بدن: در افرادی که دچار کیفوز وضعیتی هستند، توجه به داشتن پوسچر مناسب از جمله صاف نشستن به اصلاح انحنا ستون مهره ها کمک می کند
• ورزش کردن: ورزش منظم به تقویت عضلات کمکمی کند

برای بیشتر افراد کیفوز مشکل خاصی ایجاد نمی کند. این مسئله به عامل ایجاد کننده کیفوز بستگی دارد، برای مثال اگر علت آن وضعیت نامناسب بدن باشد ممکن است فرد دچار مشکلات تنفسی هم بشود

از سایر راه های درمان این ناهنجاری اسکلتی به موارد زیر می شود اشاره کرد:

• افزایش استقامت و قدرت ماهیچه های پشت
• ویزیت شدن و کمک گرفتن از فیزیوتراپیست

هدف درمان بهبود وضعیت پوسچر در طولانی مدت برای کاهش درد و سایر علائم آزار دهنده است

علائم کیفوز یا گوژپشتی:

ستون مهره های بدن انسان یک انحنا طبیعی دارد. این انحنا به درست ایستادن و تعادل بدن کمک می کند. کیفوز زمانی ایجاد می شود که زاویه ستون مهره ها از محدوده طبیعی خارج شود. شدت شرایط می تواند متفاوت باشد و هرچه این قوس و انحنا شدید تر باشد، علائم شدید تر هستند

علائم کیفوز شامل موارد زیر می شوند:

• شانه های گرد یا قوز داشتن پشت و کمر
• درد و سفتی کمر
• احساس خستگی
• عضلات همسترینگ سفت شده

با وجود این که نادر است، با افزایش انحنا ستون مهره ها طی گذشت زمان و فشار بر سایر اعضای بدن از جمله ریه ها، اعصاب و دستگاه گوارش علائم شدید تر می شوند

عوارض شدید کیفوز شامل موارد زیر می شود:

• درد کمر مزمن
• عدم توانایی در  انجام فعالیت های فیزیکی مثل راه رفتن، به بالا نگاه کردن یا بلند شدن از حالت نشسته
• بی حس شدن پاها
• تنگی نفس یا اشکال در تنفس
• مشکلات گوارشی مانند اختلالات بلع یا رفلاکس اسید معده
• مشکلات کنترل مثانه یا روده ها

چه چیزی باعث کیفوز یا قوز کمر می شود؟

فاکتور های مختلفی به پیدایش و ایجاد کیفوز دامن می زنند:

وضعیت و پوسچر بد و نامناسب بدن:

•  قوز کردن و خم شدن پشت کامپیوتر و یا جلو تلوزیون
• لم دادن به صندلی
• حمل بارهای سنگین روی کمر مثلا یک کیف کوله پشتی پر از کتاب
• کیفوز وضعیتی نوعی از قوز می باشد که معمولا خفیف است و افرادی که دچار آن هستند با اصلاح شیوه نشستن می توانند این مشکل را رفع کنند

آسیب های مهره ای:

بعضی از تروماها به ستون مهره ها مثل شکستگی باعث آسیب دیدن مهره ها می شوند و روی انحنای بدن تاثیر می گذارند

شرایطی که روی استخوان ها و مهره ها اثر می گذارند:

بیماری های زمینه ای استخوان و ستون مهره ها می توانند باعث کیفوز شوند مخصوصا در افراد مسن. بعضی از انواع این بیماری ها شامل بیماری های دژنراتیو ( تحلیل برنده) دیسک بین مهره ها و استئوپروز می شود

بالا رفتن سن:

انحنا ستون مهره ها به صورت طبیعی با بالا رفتن سن بیشتر می شود و تخمین زده شده، شیوع کیفوز در بزرگسالان بین 20 تا 40 درصد می باشد. علاوه بر مشکلات استخوان و ستون مهره ها، سایر فاکتورهایی که به صورت طبیعی با افزایش سن اتفاق می افتند هم می توانند منجر به کیفوز شوند از جمله:

• کاهش تحرک: این مورد روی عضلات و تاندون های کمر به اندازه قرار گرفتن در وضعیت نامناسب بدن مؤثر می باشد
• قدرت عضلات: مطالعات نشان داده اند که ضعف عضلات کمر با افزایش زاویه کیفوز در خانم های بالای 60 سال مرتبط است
• تغییر حواس: کاهش حواس مختلف از جمله بینایی، لامسه و حتی هوشیاری روی وضعیت قرار گیری بدن و وضعیت سر و گردن اثر می گذارد
• مشکلات تکاملی: گاهی کیفوز به صورت مادرزادی اتفاق می افتد و زمانی این شرایط را داریم که ستون مهره ها قبل از تولد به خوبی تکامل نیابد. همچنین در دوره های جهش رشدی اگر ستون مهره ها به درستی رشد نکند هم کیفوز اتفاق می افتد. به این نوع از قوز، کیفوز شوئرمن گفته می شود. مهره های افراد مبتلا به کیفوز شوئرمن به جای این که مستطیل شکل باشند، مثلثی هستند و همین باعث افزایش انحنا در ستون مهره  ها می شود
• سرطان: سرطان ستون مهره ها باعث ضعیف شدن مهره ها و در نتیجه آن ممکن است کیفوز ایجاد شود بعلاوه شیمی درمانی و رادیوتراپی که برای درمان سرطان به کار می روند هم اثر مشابهی روی مهره ها می گذارند

قوز کمر یا کیفوز چطور تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص کیفوز پزشک ابتدا باید معاینه فیزیکی انجام دهد. قد بیمار اندازه گیری می شود. کمر به صورت کامل معاینه می شود و برای پیدا کردن هر درد و حساسیت در لمسی ممکن است به مهره ها فشار وارد شود. سپس از بیمار خواسته می شود که به سمت جلو در حالی که پاها آویزان هستند خم شود. مانند زمانی که سعی دارد انگشت پای خود را لمس کند. این حالت به بهتر دیده شدن انحنا مهره ها کمک می کند. ممکن است از بیمار خواسته شود دراز بکشد. این معاینه به پزشک کمک می کند متوجه شود آیا کیفوز به دنبال پوسچر نامناسب ایجاد شده یا مشکلات ساختاری در ستون مهره ها وجود دارد. در افراد با کیفوز وضعیتی، ستون مهره ها با دراز کشیدن به حالت صاف در می آید

عکس X ray ( اشعه ایکس) در تخمین میزان انحنا مهره ها کمک کننده است. اگر پزشک به عکس هایی با جزئیات بیشتر نیاز داشت از سی تی اسکن و MRI هم می شود استفاده کرد

در موارد کیفوز شدید، پزشک تست هایی انجام می دهد تا مشخص شود آیا این ناهنجاری اسکلتی روی سایر قسمت های بدن هم تاثیرر گذاشته است یا خیر و این تست ها شامل ارزیابی ریه و عملکرد عصبی می شود

​​​​​​​

اطلاعات بیشتر در خصوص کیفوز یا قوز کمر:

پیش آگهی کیفوز به چندین فاکتور بستگی دارد از جمله:

• شرایط عمومی بدن
• سن بیمار
• شدن کیفوز

اگر این ناهنجاری اسکلتی به موقع و زودهنگام تشخیص داده شود، بسیاری از افراد مبتلا می توانند زندگی فعالی داشته باشند و نیازی به جراحی نخواهند داشت. ویزیت شدن منظم توسط پزشک برای کنترل شرایط و اطمینان از عدم بدتر شدن انحنای مهره ها یاسد انجام شود

برای گرفتن نوبت در خصوص درمان کیفوز یا قوز کمر کلیک کنید