از پوکی استخوان بیشتر بدانید

درک پوکـی استخـوان: تشخیص و درمان

بعد از اینکه متوجه شدید به پوکی استخوان مبتلا هستید، ممکن است گزینه های بسیاری برای درمان شرایط موجود و تقویت استخوان های خود برای پیشگیری از شکستگی داشته باشید در مورد چیزی که در این شرایط به شما کمک می کند با پزشک خود صحبت کنید ممکن است بخواهید در ابتدا رویکردهای متفاوتی همچون استفاده از دارو، تغییر رژیم غذایی و عادت های ورزشی و سایر انتخاب های سبک زندگی را امتحان کنید

پوکـی استخـوان چگونه تشخیص داده می شود؟

اگر پزشک فکر کند که شما به پوکی استخوان مبتلا هستید، شروع به سنجش شرایط می کند تا ببیند قد شما کوتاه تر شده است یا خیر استخوان ستون فقرات اغلب اولین ناحیه ای است که تحت تاثیر این شرایط قرار می گیرد و می تواند قد شما را تحت تاثیر خود قرار دهد پزشک آزمایش ها و تست هایی را برای اندازه گیری تراکم استخوان توصیه می کند یکی از این تست ها اسکن DEXA نام دارد که رایج ترین ابزار برای سنجش تراکم استخوانی و تشخیص از دست رفتن استخوان ها و پوکی استخوان در مراحل اولیه است توموگرافی کامپیوتری کمی نیز روش دیگری است اما این روش از سطح بالای تابش استفاده می کند سونوگرافی نیز می تواند پاشنه پای شما را بررسی کند و قادر است نشانه های پوکی استخوان را در مراحل اولیه شناسایی نماید علاوه بر تست هایی که برای بررسی تراکم استخوانی وجود دارد پزشک می تواند نمونه خون یا ادرار را از شما بگیرد و ببیند ایا بیماری دیگری که منجر به از دست دادن استخوان ها شده است وجود دارد یا خیر اگرچه پوکی استخوان در برخی از مواقع به طور تصادفی بعد از بررسی اشعه ایکس از شکستگی یا بیماری تشخیص داده می شود اما این یک ابزار بسیار مفید برای غربالگری اولیه نیست

داروهایی برای پوکـی استخـوان

هدف بیشتر داروهای پوکی استخوان کمک به پایداری و قدرت هرچه بیشتر استخوان هاست اما هر کدام از آن ها به شیوه متفاوتی کار می کنند: رالوکسیفن Eista درمان پوکی استخوان است که مانند هورمون استروژن عمل می کند و می تواند به حفظ توده استخوانی کمک کند اما مطالعات نشان داده اند که این دارو معایبی که استروژن دارد همچون افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه یا رحم را نخواهد داشت Eista اغلب موجب گرگرفتگی می شود و موجب می گردد که خطر ابتلا به لخته های خونی در فرد بیشتر از قبل باشد بیس فسفونات هایی همچون risedronic acid، آلندرونیت و آلندرونیک اسید Fosamax، ibandronic acid با حفظ بدن از شکستگی استخوان ها باعث درمان پوکی استخوان می شوند Actonel، Binosto و Fosamax هفته ای یکبار مصرف می شود این در حالیست که Bonia ماهی یکبار مورد استفاده قرار می گیرد اگر این داروها را به درستی مورد استفاده قرار ندهید می توانند به زخم در مری منجر شوند به همین خاطر باید دستورالعمل های موجود بر روی دارو و چیزی که پزشک گفته است دقیقا دنبال شود زولدرونیک اسید یک تزریق ۱۵ دقیقه ای برای یکبار در سال است که از طریق ورید دریافت می شود این دارو نیز عملکردی شبیه داروهای بیس فسفونات ها دارد این دارو می تواند استخوان ها را تقویت کند و جلوی شکستگی در باسن، ستون فقرات، بازو، پا، ران و مچ دست را بگیرد رایج ترین عارضه جانبی این دارو در برگیرنده درد، حالت تهوع و استفراغ است افرادی که کلیه هایشان به خوبی کار نمی کند باید از مصرف آن خودداری کنند یا آن را با احتیاط مصرف نمایند تری پاراتاید Teriparatide پوکی استخوان را در زنان یائسه و مردانی که در معرض شکستگی قرار دارند درمان می کند این دارو شکلی از هورمون پارارتیروئید دست ساز بشر است که بدن به صورت طبیعی تولید می کند و اولین دارویی است که می تواند استخوان جدید بسازد و چگـالــی مواد معدنی در استخوان را افزایش دهد این دارو به صورت تزریق روزانه برای بیش از دو سال تجویز می شود عوارض جانبی آن در برگیرنده حالت تهوع، گرفتگی پاها و سرگیجه است کلسی تونین دارویی است که از دست رفتن استخوان ها را کمتر می کند و جلوی آن را می گیرد این فرم دست ساز بشر است که به شکل اسپری بینی یا تزریق در دسترس افراد قرار دارد این دارو برای پیشگیری از شکستگی به خوبی سایر درمان ها کار نمی کند عوارض جانبی آن در برگیرنده حالت تهوع، آبریزش بینی در اسپری بینی، تحریک پوست ناشی از تزریق است دونوسوماب پرولیا با تداخل در فرایند شکستگی استخوان های بدن، پوکی استخوان را درمان می کند این اولین درمان بیولوژیکی است که برای این بیماری تایید شده است داروی دونوسوماب برای زنانی که در معرض شکستگی استخوان ها قرار دارند و به سایر داروها پاسخ مناسبی نداده اند مفید خواهد بود عوارض جانبی آن در برگیرنده درد در کمر، بازو و پاهاست

پوکـی استخـوان و درمان جایگزینی هورمون

درمان جایگزینی هورمون ها استروژن به تنهایی یا ترکیبی از استروژن و پروژسترون برای پیشگیری یا درمان پوکی استخوان در زنان تایید شده است مطالعات انجام شده بر روی زنان نشان می دهد با اینکه استروژن شانس شکستگی در زنان را کاهش می دهد اما باعث می شود مشکلات دیگری در بدن داشته باشند Prempro نوع ترکیبی از درمان جایگزینی هورمون ها می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته و سرطان سینه در زنان را افزایش دهد با اینحال، Premarin خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش نداده است با اینکه درمان جایگزینی هورمون می تواند استخوان ها را حفظ کند و جلوی شکستگی استخوان ها در زنان یائسه را بگیرد اما پزشک در ابتدا سعی می کند سایر روش های درمانی را امتحان کند با پزشک خود در مورد این نوع درمان، مزایا و معایب آن صحبت کنید

مواد مغذی برای تقویت استخوان ها

رژیم غذایی بخش مهمی از درمان و پیشگیری از پوکی استخوان محسوب می شود مصرف کلسیم برای ساخت استخوان ها و حفط قدرت و استحکام آن ها ضروری است سعی کنید غذاهای غنی از کلسیم همچون شیر کم چرب یا بدون چربی، ماست کم چرب، کلم بروکلی، گل کلم؛ ماهی سالمون، توفو و سبزیجاتی با برگ سبز را میل نمایید یک لیوان شیر کم چرب همان مقدار کلسیمی که در شیر کامل وجود دارد را تامین می کند زنانی که هنوز دوره های قاعدگی را دارند یا افرادی که در دوره پس از یائسگی قرار دارند اما درمان هورمونی یائسگی را دریافت می کنند باید روزانه میلی گرم کلسیم دریافت کنند این مقدار برای افراد باردار و زنان شیرده به الی میلی گرم در روز تغییر می کند زنان پس از یائسگی که تحت درمان جایگزینی هورمون ها قرار ندارند باید میلی گرم کلسیم در روز مصرف کنند برای مردان، مقدار کلسیم توصیه شده میلی گرم در روز بین سنین ۲۵ و ۷۰ سالگی و میلی گرم از سن ۷۱ سالگی و بالاتر از آن است از آنجایی که بیشتر زنان تنها نیم یا یک سوم از کلسیم مورد نیاز خود را از طریق رژیم غذایی به دست می آورند، بیشتر پزشکان مکمل های حاوی کلسیم را توصیه می کنند مکمل های کلسیمی اشکال مختلفی دارند اما کلسیم سیترات و کلسیم گلوکونات موثرترین شکل از آن برای کاهش از دست رفتن استخوان هاست بدن شما برای جذب کلسیم و انتقال آن به استخوان ها به ویتامین D نیاز دارد بزرگسالان ۱۹ الی ۷۰ ساله ۶۰۰IU از این ویتامین را در هر روز نیاز دارند افرادی که ۷۱ سال سن دارند یا بالاتر از آن هستند به ۸۰۰ IU از این ویتامین در روز نیاز خواهند داشت ماهی های چرب همچون سالمون و تن بهترین منبع از این ویتامین محسوب می شوند اما غذاهای زیادی که غنی از ویتامین D باشند وجود ندارد ممکن است برای دریافت مقادیر کافی از این ویتامین به مکمل های غذایی نیاز داشته باشید از آنجایی که مکمل های کلسیمی می توانند بدن را از جذب برخی از داروهای خاص بازدارند بهتر است قبل از هر کاری با پزشک خود مشورت کنید ممکن است لازم باشد مکمل های موجود را در زمان های مختلفی از روز مصرف کنید

برای سلامت استخوان ها چگونه تغذیه کنیم؟

به همراه غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی از کلسیم هستند روش های دیگری نیز برای دریافت هر چه بیشتر این ماده از رژیم غذایی وجود دارد:

• شیر خشک غیر چرب را به غذاها و نوشیدنی های خود مثل سوپ ، آب سبزیجات و سایر موارد اضافه کنید هر قاشق چایخوری از شیر خشک حدود ۲۰ میلی گرم کلسیم به رژیم غذایی شما اضافه می کند

• برای سوپ خود از آب استخوان استفاده می کنید؟ کمی سرکه به این ترکیب اضافه کنید اینکار به خارج شدن کلسیم استخوان کمک می کند دو پیمانه از این سوپ می تواند میلی گرم کلسیم وارد بدن کند

• از مصرف غذاهایی که فسفر معدنی زیادی دارند خودداری کنید زیرا به از دست رفتن استخوان ها منجر می شود این مواد شامل گوشت قرمز، نوشیدنی های الکلی و غذاهایی است که مواد افزودنی فسفات دارند نوشیدن مقادیر زیاد الکل و کافئین می تواند مقدار کلسیمی که بدن جذب می کند را کاهش دهد افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند باید از مصرف زیاد این مواد خودداری کنند

• برخی از افراد می گویند زنان یائسه باید استروژن گیاهی بیشتری به خصوص از طریق مواردی همچون توفو، شیر سویا و سایر محصولات سویا به دست آورند اینکار مانع از افت سطح استروژن در بدن می شود البته شواهدی مبنی بر اینکه چنین موادی می تواند از پوکی استخوان پیشگیری کرده یا آن را کمتر کند وجود ندارد

استخوان های خود را ورزش دهید

تمرینات ورزشی روش کلیدی برای تقویت استخوان هاست اطمینان حاصل کنید که دو نوع اصلی از تمرینات زیر را در برنامه خود می گنجانید:

• تمرینات تحمل وزن که فشاری را بر روی استخوان ها وارد می کند دویدن، پیاده روی، تنیس، بالا رفتن از پله ها و تمرینات ایروبیک در این گروه قرار دارند

• تمرینات تقویت کننده عصلات همچون وزنه برداری برای اینکه از چنین تمریناتی بیشترین بهره را ببرید سعی کنید آن ها را حداقل سه بار در هفته برای ۳۰ الی ۴۵ دقیقه انجام دهیداگرچه شنا کردن و دوچرخه سواری برای قلب شما مفید هستند اما در پیشگیری از پوکی استخوان مفید نخواهند بود زیرا تمرینات تحمل وزن نیستند