آسیب تاندون روتاتور کاف شانه

پارگی روتاتور کاف

پارگی روتاتور کاف می تواند برای ورزشکاران حرفه ای به منزله پایان کارشان باشد و می تواند یکی از رایج ترین علل درد شانه در فعالیت های روزمره باشد. اما روتاتور کاف یا عضله گرداننده شانه چیست و چگونه پاره می شود؟

ساختمان و آناتومی شانه

روتاتور کاف یا کلاهک چرخاننده، مجموعه ای از عضلات و تاندون های حول مفصل شانه است که سر استخوان بازوی بالایی را در حفره سطحی شانه نگاه میدارد. این عضلات حرکت بازو را در جهات مختلف ممکن می سازد. مفصل شانه به دلیل وجود روتاتور کاف ثابت است اما این مفصل نسبتا ضعیف است. آسیب های شدید یا فشارهای مکرر بر روی آن می تواند سبب تورم و پارگی تاندون ها شود.

علت ها

بیشتر اوقات آسیب روتاتور کاف به دلیل  فشارهای مکرر بر روی این عضله اتفاق می افتد. همچنین با افزایش سن و انجام مکرر فعالیت های بدنی خاص، عضلات و تاندون ها دچار فرسایش و فساد می شوند.

 این فشارهای تکراری می تواند شامل فشار ناشی از ورزش به خصوص ورزش هایی باشد که نیازمند حرکات شانه هستند مثل بیس بال، تنیس، شنا و وزنه برداری.

 با افزایش سن، ذخیره ی خون عضلات چرخاننده شانه کاهش پیدا می کند و این بدین معنی است که آسیب وارد شده خود به خود ترمیم نمی شود. خار استخوانی(زائده های استخوان) نیز می تواند تاندون ها را ضعیف سازد و در نهایت به پارگی منجر شود. همچنین آسیب های شدید ناشی از افتادن بر روی بازو یا بلندکردن اشیای سنگین می تواند به این پارگی روتاتور کاف بیانجامد.

پارگی حاد(شدید)

پارگی شدید زمانی رخ می دهد که نیرو و فشار اضافی بر روی تاندون روتاتور کاف وارد شود. مقدار فشار و نیرویی که برای پاره شدن این عضلات لازم است، از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود. در فردی با تاندون سالم، این پارگی نیازمند فشار و ضربه ناشی از افتادن و زمین خوردن  بر روی بازو و کشیده شدن آن است. اما اگر تاندون از قبل دچار فرسایش شده باشد، با فشارکمتری (مثلا بلند کردن اشیاء نسبتا سنگین) پاره خواهد شد.

پارگی مزمن

این نوع پارگی معمولا در افرادی دیده می شود که فعالیت ورزشی یا حرفه آنها ایجاب می کند که دست ها را به طور مکرر بالای سر ببرندمانند مربیان بیسبال. بازیکنان تنیس یا حتی نقاشان. استفاده از بازو در این وضعیت می تواند باعث ایجاد ضربه های مکرر به عضلات و تاندون ها شود.

تاندونیت(التهاب تاندون)

 همانطور که قبلا ذکر شد، با افزایش سن ذخیره خون تاندون ها کاهش پیدا می کند و این سبب می شود زمان بهبودی پس از آسیب طولانی تر گردد، ضمن اینکه عضلات نیز رو به تحلیل می روند. این شرایط در نهایت منجر به تاندونیت می شود که همان  التهاب تاندون هاست و فرد را بیش از قبل مستعد پارگی روتاتور کاف می کند.

علائم و نشانه ها

 نشانه های آسیب روتاتور کاف بسته به میزان تورم و التهاب این عضلات شامل موارد  زیر است:

• درد شانه و بازو. این درد اغلب به هنگام شب و زمانی احساس می شود که فرد بر روی شانه آسیب دیده  دراز می کشد.
•  همچنین درد می تواند زمانی حس شود که بازو در جهات خاص حرکت داده می شود. این درد تا قسمت آرنج امتداد میابد.
• اگر آسیب حاد و ناگهانی باشد، درد شدید خواهد بود
• اگر آسیب فرسایشی باشد و در طول زمان اتفاق بیفتد، درد ممکن است در ابتدا خفیف باشد.
• ضعف یا عدم قابلیت حرکت در بازو یا شانه
•  حس سایش یا صدای ترک خوردگی به هنگام حرکت شانه

چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟

زمانی که آسیب شدیدی به شانه وارد می شود یا درد مزمن شانه و بازو داریم، بهتر است برای تشخیص و درمان به پزشک متخصص مراجعه کنیم.

زمانی که درد شانه با وجود استراحت، استفاده از کیسه یخ یا داروهای ضد التهابی ادامه یابد، زمانی که دیگر نمی توانیم  به فعالیت های روزمره بپردازیم، دست خود را بالای سر ببریم یا در فعالیت های ورزشی سابق حضور داشته باشیم، لازم است که حتما با یک پزشک مشورت کنیم. در صورتی که تشخیص پارگی روتاتور کاف زودتر انجام گیرد، تفاوت زیادی در مدت زمان بهبود و ترمیم آن  و پیشگیری از کاهش قدرت و حرکت ایجاد می کند.

زمان مراجعه به اورژانس

 اگر آسیب وارد شده شدید و ناگهانی( مثلا در اثر افتادن یا تصادف ماشین)باشد، باید به اورزانس بیمارستان مراجعه کرد.

همچنین در شرایطی که به شکستگی استخوان مشکوک هستیم، زخم بازی وجود دارد، استخوان از زخم بیرون زده است، در دست و بازو احساس بی حسی داریم و یا نمی توانیم شانه خود را حرکت دهیم، بهتر است به اورژانس بیمارستان رجوع کنیم.

آزمایشات و تشخیص بیماری

پزشک می تواند با معاینه فیزیکی، آسیب روتاتور کاف را تشخیص دهد و معمولا برای دستیابی به میزان درد و سطح و دامنه حرکت شانه، بازو را در جهات مختلف حرکت می دهد.

آزمایشات تشخیصی این وضعیت شامل موارد زیر است:
 

• اشعه ایکس
• ام آرآی( تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)
• سونوگرافی
• آرتروگرافی؛ نوع خاصی ازتصویر برداری اشعه ایکس است که با تزریق ماده حاجب به مفاصل، برای مشاهده دقیق تر جزییات تاندون ها و عضلات استفاده می شود.

گزینه های درمانی

اولین اقدامات درمانی برای آسیب روتاتور کاف خفیف تا متوسط، شامل استراحت، استفاده از یخ و داروهای ضد التهابی مثل ایبوپروفن (Advil, Motrin ) خواهد بود.

اگر شانه آسیب دیده است، بهتر است که آن را زیاد به کار نگیریم.

از فیزیوتراپی در درمان روتاتور کاف برای قوی کردن عضلات شانه و انعطاف بخشیدن به آن استفاده می شود.در برخی شرایط از تزریق استروئیدها مثل  کورتیزون می توان برای تسکین درد و کاهش التهاب استفاده می شود. بیشتر اوقات، برای ترمیم آسیب روتاتور کاف به جراحی نیازی نیست مگر در موارد حاد که تاندون به طور کامل پاره شده است و یا درد مزمن است و سایر راه های درمانی کمک موثر واقع نشده است. بعد از جراحی، به فیزیوتراپی هم نیاز خواهد بود.

درمان با جراحی

در موارد حاد و پارگی های شدید روتاتور کاف ممکن است پزشک عمل جراحی را توصیه کند.

اگر درد به کمک درمان های دارویی و استراحت بهبود پیدا نکند، اگر بیمار ورزشکار است و یا به هنگام کار از شانه و بازوی خود زیاد استفاده می کند، ممکن است نیازمند جراحی باشد. گزینه های جراحی شامل ترمیم باز هستند که با  برش جراحی سنتی انجام می پذیرد. این روش برای پارگی های وسیع و پیچیده مورد استفاده قرار می گیرد. ترمیم آرتروسکوپی کمتر تهاجمی است و شامل برش کوچک تری است که به وسیله آن جراح، دوربین کوچکی را در مفاصل شانه قرار می دهد ا بتواند آناتومی شانه را مشاهده کند و به کمک آن ابزارهای جراحی را هدایت کند. هر نوع جراحی در برگیرنده دوره گسترده توانبخشی است که شامل عدم حرکت مفاصل شانه برای ۴ تا ۶ هفته است. بعد از اینکه شانه بهبود پیدا کرد، درمان فیزیوتراپی به کمک تمرینات ورزشی غیر فعال انجام می شود که در آن فیزیوتراپ بازو و شانه بیمار را حرکت می دهد. بین هفته هشتم تا دوازدهم یمار تمرینات فعال فیزیوتراپی را برای قوی کردن شانه آغاز می کند.

آیا پیشگیری ممکن است؟

ممکن است نتوانیم از تمام علل آسیب روتاتور کاف جلوگیری کنیم .تصادفات ماشین به هر صورت اتفاق می افتند و با بالا رفتن سن نیز عضلات تحلیل خواهند رفت. با این حال اقداماتی وجود دارند که به کمک آنها می توان احتمال پارگی روتاتور کاف را کاهش داد.

• قبل از انجام ورزش یا سایر فعالیت هایی که مفاصل شانه را درگیر می کنند، بدن خود را گرم کنیم. با گرم کردن می توان انعطاف پذیری شانه را حفظ و از آسیب جلوگیری کرد.
•  شانه را نرمش دهیم تا استحکام و قدرت آن را حفظ کنیم.
• از بلندکردن اشیای سنگین بر روی دست، خودداری کنیم.
• اگر از شانه و بازوی خود زیاد استفاده می کنیم، در بین کار گاهی استراحت کنیم.

پیش شناخت و بهبودی

در بیش از نیمی از بیماران مبتلا به این وضعیت، درمان های غیر جراحی کافی خواهند بود و می توانند درد را تسکین بخشند و حرکات شانه و عملکرد آن را بازیابی نمایند. درمان های محافظه کارانه و سنتی شامل فیزیوتراپی هفته ای و برخی از اوقات تزریق کورتیزون است. اگر جراحی نیاز باشد، زمان ریکاوری طولانی تر خواهد بود. شانه باید برای ۴ الی ۶ هفته بدون حرکت باقی بماند. بیماران باید حدود سه ماه صبر کنند و سپس از شانه خود فقط برای فعالیت های سبک استفاده نمایند.

مرجع:

https://www.medicinenet.com/rotator_cuff_injury_pictures_slideshow/article.htm