زانوی ضربدری: تعریف، علت ها، درمان

زانوی ضربدری( ژنووالگوم )چیست و چه وقت آشکار می شود؟

زانوی ضربدری حالتی از تغییر زاویه در زانو است که در حالت ایستاده زانوها یکدیگر را لمس می کنند، اما مچ پاها از یکدیگر فاصله دارند. معمولا زانوی ضربدری در اوایل کودکی طبیعی بوده و جزو بخشی از رشد کودک محسوب می شود. زانوی ضربدری اغلب در سن ۲ تا ۳ سالگی بروز می کند و ممکن است تا ۴ سالگی افزایش یابد. این حالت معمولا خود به خود تا سن ۷ یا ۸ سالگی بهبود می یابد اما اگر از حدود ۶ سال به بعد نیز ادامه پیدا کند، می تواند نشانه ای از یک مشکل استخوانی باشد..

در اوایل کودکی زانوی ضربدری در واقع حالتی است که به حفظ تعادل کودک به خصوص هنگام راه رفتن کمک می کند زانوی ضربدری معمولا در دختران نسبت به پسران شیوع بیشتری دارد. 

چه عاملی باعث بروز زانوی ضربدری می شود؟

• زانوی ضربدری معمولا بخشی از رشد طبیعی و رشد اندام تحتانی است

• در برخی موارد به ویژه در کودکان بالای ۶ سال زانوی ضربدری ممکن است نشانه ای از یک مشکل استخوانی مانند نرمی استخوان باشد

• چاقی می تواند زانوی ضربدری را تشدید کند و یا در راه رفتن مشکلاتی ایجاد کند، اما در واقع چاقی نمی تواند باعث بروز این عارضه شود

• در بعضی شرایط ممکن است زانوی ضربدری در اثر آسیب به ناحیه رشد استخوان ساق پا درشت نی ایجاد شود که در این صورت حتی ممکن است این عارضه فقط در یک پا وجود داشته باشد

نشانه ها و علائم زانوی ضربدری

اگر زانوهای یک کودک با وزن متوسط در حالت ایستاده یکدیگر را لمس کنند اما مچ پاهای او از یکدیگر فاصله داشته باشند، در واقع نشانه ای از زانوی ضربدری می باشد گاهی راه رفتن غیر طبیعی نیز می تواند علامت زانوی ضربدری باشد

شیوع زانوی ضربدری

در دوره رشد طبیعی اندام های تحتانی، همه کودکان در یک دوره زمانی، درجاتی از زانوی ضربدری را دارند در ۳ سالگی بیش از ۲۰ درصد از کودکان میان مچ پاهای خود دارای حداقل ۵ سانتی متر فاصله هستند در حدود هفت سالگی تنها در ۱ درصد از کودکان این فاصله باقی مانده است

آیا زانوی ضربدری همراه با درد است؟

زانوی ضربدری معمولا درد و مشکل خاصی ایجاد نمی کند، اما گاه در موارد شدیدتر ممکن است همراه با درد باشد که در این صورت معمولا درد در قسمت جلو قدامی زانو احساس می شود

آیا زانو ضربدری در آینده باعث آرتروز می شود؟

برای اغلب کودکان با زانوی ضربدری طبیعی فیزیولوژیک خطر ابتلا به آرتروز صرفا به دلیل زانوی ضربدری وجود ندارد برای کودکانی که جراحی ترمیم زانو به دلیل یک بیماری پاتولوژیک انجام داده اند، خطر ابتلا به آرتروز، پارگی منیسک زانو، درد یا در رفتگی در بزرگسالی وجود دارد

چه افرادی بیشتر در معرض خطر ابتلا به زانوی ضربدری هستند؟

• اغلب موارد زانوی ضربدری بدون دلیل مشخص و به طور اتفاقی ایجاد می شود

• زانوی ضربدری می تواند به صورت ژنتیک در خانواده وجود داشته و منتقل شود

• زانوی ضربدری در دختران نسبت به پسران شایع تر است

• چاقی می تواند در کودکان در حال رشد منجر به بروز زانوی ضربدری شود

جراحی زانوی ضربدری

برای جراحی استئوتومی زانوی ضربدری، جراح می تواند از میان سه روش اصلی یکی را انتخاب کند:

• استئوتومی دیستال فمور از سمت داخل

• استئوتومی دیستال فمور از سمت خارج

• استئوتومی پروگزیمال درشت نی داخلی

استئوتومی پروگزیمال درشت نی از سمت خارج. 

جراحی زانوی ضربدری در کودکان

این جراحی برای کودکان در حال رشد کمی متفاوت است، به این صورت که با ایجاد توقف در صفحات رشد یک سمت زانو میزان انحراف استخوان پا را اصلاح می کنند و ادامه رشد استخوان بدون انحراف و در یک امتداد انجام می شود.

از همینجا پزشک مورد نظرت رو جستجو کن"