b1
تیامین یا ویتامین ب۱ :
این ویتامین تأثیرات بسیار مهمی در سوختن قندها در بدن و عملکرد اعصاب دارد. تیامین از راه روده جذب خون میشود. تغییراتی بر روی آن صورت میگیرد و آماده استفاده بافتها میگردد. یکی از موادی که در جذب آن اختلال ایجاد میکند، الکل است که مصرف زیاد آن موجب کمبود ویتامین تیامین میشود.
این ویتامین در بدن ذخیره نمیشود. عملکرد آن در اندامها، فعال کردن آنزیمهای لازم برای سوختن قند در بدن است. این ویتامین نقش اساسی در ادامه عملکرد چرخه کربن دارد. نقش مهم دیگر آن در اعصاب است. ما برای انجام هر حرکت یا درک حواس از محیط نیاز داریم پیامهای عصبی از مغز به اعصاب بدن و بالعکس منتقل شوند، تیامین در انتقال پیامهای عصبی نقش مهمی دارد.
کمبود تیامین:
کمبود تیامین در انسان سبب بروز بیماری بریبری میگردد که معمولاً با عوارض قلبی-عروقی و عوارض عصبی و خیزوادم همراه است. عوارض قلبی-عروقی شامل تپش قلب، تنگی نفس و هیپرتروفی قلب میباشد که تدریجاً منجر به احتقان قلب، کبد، ریه و پیدایش خیز میگردد. عوارض عصبی نیز منجر به پلینوریت اعصاب محیطی میگردد که ممکن است با یک خونریزی مغزی همراه باشد.
ضعف عضلانی و بیاشتهایی، کم شدن حرکات معده، حالت تهوع، تب و لاغری توام با اختلالات رویشی و عوارض پوستی از علایم دیگر این بیماری است. فقدان تیامین با افزایش ترکیبات سهکربنه همراه بوده و میزان اسید لاکتیک در سلولهای عصبی و اسید پیروویک در سلولهای عضلانی و خون ازدیاد حاصل میکند. در دامها کمبود تیامین با بروز علائم عصبی همراه است.
نیاز بدن:
حبوبات، کبد و کلیه ها، غنی از تیامین هستند ولی در مرحله پخت طولانی غذاها، ویتامین غیر فعال میشود. احتیاج به تیامین در مراحل ضعف عمومی، نقاهت، کار عضلانی زیاد و شیردهی بیشتر است. اگر جیره غذایی از لیپیدها و پروتئینها غنی باشد، نیاز به تیامین کاهش مییابد. انسان متوسط برای هر هزار کالری انرژی غذایی مورد نیاز، روزانه به 1 میلی گرم تیامین احتیاج دارد.
مصرف بیشاز اندازهٔ این ویتامین (۱۰۰ برابر نیاز بدن به صورت تزریقی) باعث مسمومیت شده و علائمی چون سردرد، تشنج، آریتمی قلبی، و واکنشهای آلرژیک را ایجاد میکند.