iud
آی یو دی، یا ابزار درون‌زهدانی (به انگلیسی: IUD) وسیله‌ای به شکل‌های گوناگون (اکثرا T شکل)، از جنس پلاستیک یا فلز که برای پیشگیری از آبستنی در زهدان جایگذاری می‌شود است. آی یو دی یکی از وسایل پیشگیری از بارداری برای مدت طولانی است، که مورد تأیید سازمان جهانی بهداشت (اختصارا WHO)بوده و یکی از پرمصرف‌ترین و رایج‌ترین انواع وسایل پیشگیری از بارداری محسوب می‌شوند.
شکل کلی آی یو دی اغلب شبیه حرف T انگلیسی است. دو نوع آی.یو. دی وجود دارد، در یک نوع مقدار کمی فلز مس و در نوع دیگر پروژستین یا فرم صناعی هورمون پروژسترون تعبیه شده‌است.
محل اصلی قرار گرفتن آن در حفره رحم است و نیازی به تصمیم‌گیری روزانه در مورد استفاده از آن نیست. دخالت مصرف‌کننده در نحوه استفاده از آن بسیار ناچیز است.
شیوه تأثیر:
وجود IUD در رحم با نامناسب کردن محیط داخل رحم مانع از بارداری می‌شود. التهاب مختصر ناشی از حضور این وسیله در رحم موجب آسیب دیدگی یا تخریب اسپرم‌ها و تخمک می‌شود و در صورتی که عمل لقاح انجام شود، مانع جایگزینی مناسب تخم لقاح یافته در جداره داخلی رحم خواهد شد. می‌توان انواع آی یو دی را در رحم قرار داد بدون اینکه بر مقدار یا کیفیت شیر مادر تأثیری داشته باشد.
IUD یکی ار مطمئن‌ترین روش‌های جلوگیری از بارداری است، به‌طوری‌که در طول یک سال از ۱۰۰۰ نفر استفاده‌کننده از این وسیله حدود ۱ تا ۶ نفر (بر حسب نوع IUD) باردار می‌شوند. این مقدار به اندازه روش دائمی بستن لوله‌های رحم است، با این مزیت که هر زمان که فرد بخواهد، قابل برداشتن می‌باشد. البته روش‌هایی مانند استفاده از قرص ضدبارداری نیز ممکن است به همین اندازه یا بیشتر مؤثر باشند، اما فقط در صورتی که به درستی مصرف شوند.
در استفاده از IUD پزشک یا ماما آن را قرار می‌دهد و کافیست هر ماه توسط خود فرد، چک شود. آی یو دی را می‌توان در هر زمان از سیکل قاعدگی برداشت و از همان زمان هم اقدام برای بارداری را آغاز کرد. قابلیت باروری فرد مانند پیش از گذاشتن IUD خواهد بود.
