کروموزومx
کروموزوم X (یا کروموزوم ایکس) یکی از دو کروموزومهایی است که در اکثر جانداران از جمله انسان کار تعیین جنسیت را به عهده دارد. در پستانداران،یکی از جفتها ی این کروموزوم از پدر به مادر به وسیله ی اسپرم منتقل میشود و دیگر کروموزوم در تخمک مادر موجود است. مرور کلّی : اکثر پستانداران دارای دو کروموزوم جنسی در هر سلول هستند. مردها دارای یک کروموزوم Y و یک کروموزوم ایکس و زنها دارای دو کروموزوم ایکس هستند. در پستانداران، کروموزوم Y حاوی ژن SRY است که باعث رشد و نمو جنین به شکل یک مذکر میشود. کروموزوم Y انسان و پستانداران دیگر ژنهای دیگر مورد نیاز برای تولید اسپرمهای طبیعی را نیز دربردارد. کروموزوم Y انسان حاوی ۸۶ ژن است، که تنها ۲۳ پروتئین مجزا را کد میکند. کروموزوم ایکس بسیار بزرگتر است و روی آن بیش از ۱۰۰۰ ژن شناسایی شده که بیشتر آنها نقشی در ایجاد تفاوت بین جنس نر و ماده ندارند و پروتئینهای مشترک را کد میکنند.