مصارف و استفاده ها

به کمک این دارو می توان کم خونی فقر آهن را در افرادی که نمی توانند قرص های خوراکی مکمل آهن را به دلیل عوارض جانبی این قرص ها و یا به این دلیل که نتیجه ی مطلوب از مصرف آن نگرفته اند، درمان کرد.

کاهش سطح آهن در خون زمانی اتفاق می افتد که بدن ما نمی تواند آهن مورد نیاز خود را از خوراکی ها (یا به دلیل تغزیه نامناسب و یا به علت جذب پایین آهن) دریافت کند. همچنین زمانی که حجم زیادی از خون از دست می رود و یا خون ریزی های طولانی مدت اتفاق می افتد، کم خونی بروز می کند. (مثل بیماری هموفیلی و یا خونریزی شکمی). این دارو همچنین می تواند برای بیمارانی که دارای بیماری های مزمن کلیوی هستند و در نتیجه دچار کم خونی می شوند، مورد استفاده قرار گیرد.

آهن ماده ی مهمی در سلول های قرمز خون است و برای حمل اکسیژن به بدن مورد نیاز است.

محلول آهن دکستران چگونه مورد استفاده قرار می گیرد؟

این محلول را می توان طبق دستور پزشک یا به عضلات کفل و یا به طور آهسته به داخل رگ (به شکل سِرُم) تزریق کرد. اگر این دارو به صورت آمپول به داخل کفل تزریق شود، تزریق بعدی در کفل سمت مقابل صورت می گیرد.

پیش از اولین دوز تزریق کامل، تست کوچکی صورت می گیرد تا عوارض حساسیت زای دارو را مورد بررسی قرار دهند. اگر پس از یک ساعت، هیچ گونه عوارض آلرژیک مشاهده نشود، دوز کامل آهن دریافت می گردد. هر بار که تزریق صورت می گیرد، پزشک و پرستار واکنش های احتمالی آلرژی و حساسیت را به دقت مورد بررسی قرار می دهند.

تزریق آمپول آهن می تواند در صورت صلاحدید پزشک روزی یکبار در دوز های کوچکتر صورت گیرد. مقادیر و دوز های بیشتر داروی آهن را می توان به صورت محلول و با تزریق سرم (داخل رگ) طی مدت زمان طولانی تر دریافت کرد.

عوارضی مثل سرگیجه یا برافروختگی را می توان با دریافت آهسته تر محلول آهن از بین برد. دوز آهن و طول دوره درمان، به سن، وزن، شرایط بیمار و واکنش او به درمان بستگی دارد. پس از تزریق آهن،پزشک برای بررسی نتیجه، آزمایش خون تجویز خواهد کرد.

اگر محلول آهن دکستران را در خانه دریافت می کنید، بهتر است تمام دستورالعمل های پزشک و پرستار را در این زمینه به کار ببندید و تمام آمادگی های حرفه ای لازم را در این زمینه کسب کنید. قبل از مصرف محلول، لازم است که ظاهر محصول را به دقت مورد ملاحظه قرار دهید. چنانچه تغییر رنگ یا ذرات ناخالص در آن مشاهده کردید، از مصرف محلول خودداری کنید.

عوارض جانبی

برافروختگی، گز گز دست یا پاها، لرز و همچنین سرگیجه از عوارض معمولی است که پس از تزریق آهن ممکن است رخ دهد. ناحیه اطراف محل تزریق نیز ممکن است کمی دردناک یا کبود شود. در صورتی که هر یک از این عوارض باقی بماند و یا بدتر شود، بلافاصله آن را به پزشک اطلاع دهید.

برخی افراد نیز ممکن است یک یا دو روز بعد از تزریق برخی عوارض را تجربه کنند. این گونه عوارض نیز در صورتی که تزریق به داخل رگ انجام شده باشد، طی 3 تا 4 روز و چنانچه آهن به داخل عضله یا ماهیچه تزریق شده باشد، طی 3 تا 7 روز از بین خواهد رفت. اگر هر یک از عوارض زیر 4 تا 7 روز پس از درمان، بدتر شدند و یا هنوز ادامه داشتند، باید آن را به پزشک اطلاع دهید: کمر درد یا دردهای عضلانی یا مفصلی، تب و لرز، سردرد، حالت تهوع و استفراغ.

به خاطر داشته باشید که پزشکان اغلب این دارو را به این دلیل برای بیمار تجویز می کنند که فایده آن بیشتر از عوارض جانبی آن است. اغلب بیماران نیز عارضه خاصی را تجربه نمی کنند.

در صورتی که هر یک از عوارض جدی زیر را تجربه کردید، فورا آن را به پزشکتان اطلاع دهید: درد های شکمی، ضربان نامنظم قلب آهسته یا تند، سردرد شدید و تاری دید.

در صورت مشاهده هر یک از عوارض نادر اما خطرناک زیر نیز نیاز به مراجعه اورژانسی به پزشک وجود دارد: درد قفسه سینه، تشنج.

در خصوص این دارو ممکن است برخی افراد حساسیت و آلرژی شدید از خود نشان دهند. اگرعلائم این نوع آلرژی را در خود مشاهده کردید، بهتر است که سریعا به پزشک مراجعه کنید: جوش و بثورات پوستی، خارشف تورم (به خصوص در ناحیه صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری تنفس.

احتیاط

پیش از مصرف این دارو، پزشک خود را از هرگونه سابقه حساسیت و آلرژی مطلع سازید، چرا که این دارو حاوی برخی مواد غیر فعال است که می توانند در برخی افراد حساسیت ایجاد کنند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر درباره دارو با پزشک دارو ساز (داروخانه چی) صحبت کنید.

در صورتی که مبتلا به بیماری خاصی می باشید، بهتر است این دارو را مصرف نکنید. قبل از مصرف دارو، در صورتی که دچار بیماری هایی از قبیل کم خونی (نوعی غیر از فقر آهن؛ مثل کمبود ویتامین B12 و یا کمبود فولات) و یا عفونت کلیه هستید، با پزشک خود مشورت کنید.

قبل از مصرف این داروها پزشک خود و پزشک داروخانه را از سابقه هر گونه بیماری مطلع سازید . به خصوص بیماری هایی مثل آسم، واکنش های شدید حساسیتی، بیماری هایی که با از دست دادن خون همراه اند (مثل هموفیلی)، بیماری های قلبی (مثل درد قفسه سینه، حمله قلبی، نارسایی قلبی)، لنفوم هاجکین (Hodgkin's disease)، بیماری های خود ایمنی (مثل رماتیسم مفصلی، اسپوندیلیت انکیلوزان، لوپوس)، بیماری های کلیوی یا دیالیز و بیماری های کبدی.

در طول دوران بارداری، این دارو فقط در صورت ضرورت مورد استفاده قرار می گیرد. در مورد خطرات و مزایای آن نیز باید احتیاط لازم صورت گیرد.

در مورد مصرف آن در دوران شیردهی نیز باید با پزشک مشورت کرد، چرا که این دارو به شیر مادر نیز انتقال می یابد.

فعل و انفعالات و تداخل دارویی

اگر داروهای دیگری مصرف می کنید، چه داروهای تجویزی و چه داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی، بهتر است لیستی از آنها تهیه کنید و در مورد مصرف همزمان این داروها با سایر داروهایتان با پزشک مشورت کنید. بدون مشورت و تایید پزشک، دوز هیچ یک از داروهای مصرفی خود را کم و زیاد یا قطع نکنید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل ایجاد کند، شامل انواع دیگر محصولات آهن است.

این دارو ممکن است با زمان برخی از آزمایشات بالینی از جمله تست بیلیروبین ( bilirubin)، کلسیوم، و آزمای لخته خونی تداخل ایجاد کند و باعث شود این آزمایشات نتیجه غلط نشان دهند. بنابراین بهتر است قبل از انجام آزمایش پرسنل آزمایشگاه و پزشک را از مصرف دارو مطلع سازید.

مصرف بیش از حد دارو (اُوِردوز کردن)

اگر شخصی پس از اوردوز در مصرف این دارو، علائمی مثل از حال رفتن یا دشواری در تنفس را تجربه کند، بهتر است فورا با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

آزمایشات کامل خون و آزمایش آهن خون برای بررسی و نظارت بر پیشرفت سطح آهن خون و همچنین بررسی هر گونه عوارض احتمالی مصرف این دارو، به صورت دوره ای انجام خواهد گرفت.

همچنین رعایت رژیم غذایی غنی از اهن نیز برای اطمینان از دریافت آهن، ویتامین ها و املاح مورد نیاز بدن اهمیت دارد. بهترین منابع غذایی حاوی آهن شامل گوشت (به خصوص جگر)، تخم مرغ، کشمش، انجیر، بروکلی، جوانه کلم بروکسل، لوبیا، عدس و غلات غنی از آهن می باشد. غیر از اینها نیز می توانید هر رژیم غذایی که پزشکتان توصیه می دهد می کند دنبال کنید.

دورز داروی فراموش شده

هر دارویی برای این که به بهترین نحو اثر بخش واقع شود، باید طبق دستور پزشک مورد استفاده قرار گیرد. اگر یک وعده از مصرف دارو را فراموش کردید، آن را به پزشکتان اطلاع دهید و فقط دستورالعمل پزشک را در این باره مد نظر قرار دهید و برای جبران، دوز مصرف وعده بعدی را دو برابر نکنید.

شرایط نگهداری دارو

برای جزئیات شرایط نگهداری این دارو می توانید از پزشک داروخانه سوال کنید. همچنین لازم است که تمامی داوها را از دسترس اطفال و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

اگر تاریخ انقضای دارو گذشته است و یا دیگر به آن احتیاجی ندارید، بهتر است قوطی دارو را به طور کامل همراه با محتویات آن دور بیندازید و خود دارو را در چاه توالت خالی نکنید.